Kazaya sebebiyet veren kişiden veya onun zorunlu mali sorumluluk sigortasından; tedavi ve sağlık giderleri, araç onarım ve değer kaybı, iş göremezlik ve gelir kaybı, bakım masrafları gibi maddi zararların tamamı; kaza anı ve sonrasında yaşanan fiziksel ve psikolojik acıların tazmini için manevi tazminat; ölümlü kazalarda destekten yoksun kalma, cenaze giderleri ve yakınların çektikleri elem için ölüm tazminatları talep edilebilir. Zamanaşımı süresi yaralanmalı ve sadece maddi hasarlı kazalar için 2 yıl, ölümlü kazalar için esasen 2 yıl ancak ceza zamanaşımı olarak 15 yıl olup, hak kaybını önlemek için tarafların hızlıca sigorta bildiriminde bulunup gerekli delilleri hazırlaması ve gerekirse adli süreci başlatması kritik öneme sahiptir.

1. Hukuki Dayanak

Trafik kazalarından doğan tazminat taleplerinin temeli, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen haksız fiil sorumluluğuna dayanır. Failin hukuka aykırı eylemi sonucu ortaya çıkan zararlar, zarar veren taraftan talep edilir. Bunun yanı sıra Karayolları Trafik Kanunu ve zorunlu mali sorumluluk sigortası hükümleri de mağdurun sigorta şirketine başvurmasına zemin hazırlar.

2. Maddi Tazminatlar

2.1 Tedavi ve Sağlık Giderleri

Kaza sonucu yapılan tüm tıbbi müdahaleler; hastane, ilaç, tıbbi cihaz ve rehabilitasyon masrafları, mağdurun beyanı ve belgeleriyle birlikte talep edilebilir.

2.2 Araç Değer Kaybı ve Onarım Giderleri

Araçtaki hasarın onarım maliyeti ile kaza öncesi piyasadaki değeriyle kaza sonrası değeri arasındaki fark (değer kaybı) sigorta şirketinden istenir.

2.3 Gelir Kaybı ve Çalışma Gücü Kaybı

Kaza nedeniyle raporlu olduğu sürede elde edemediği gelir, iş göremezlik oranına göre hesaplanarak tazmin edilir. Kalıcı sakatlık durumunda ise çalışabilirlik oranındaki azalma dikkate alınarak gelir kaybı talep edilir.

2.4 Bakım ve Yardım Giderleri

Ciddi yaralanma durumlarında, mağdurun bakım ve günlük ihtiyaçlarını karşılayan kişiler için ödenen bakım ücreti veya yardım giderleri de talep kalemleri arasındadır.

3. Manevi Tazminat

Mağdur, kaza anında ve sonrasında yaşadığı bedensel acı, ruhsal ızdırap ve elemin karşılığı olarak manevi tazminat talep edebilir. Hakim, somut olayı ve mağdurun yaşadığı zararı değerlendirerek manevi tazminat miktarını belirler.

4. Destekten Yoksun Kalma ve Ölüm Tazminatları

4.1 Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Ölümlü kazalarda, ölenin eşi, çocukları veya anne-babası gibi bakıma muhtaç mirasçılar, yakınlarının desteğinden yoksun kalma tazminatı isteyebilir.

4.2 Cenaze ve Defin Giderleri

Cenaze, defin ve tören masrafları da mağdur veya mirasçılar tarafından talep edilebilen kalemlerdendir.

4.3 Ölüm Nedeniyle Manevi Tazminat

Yakınları, keder ve elem yaşadıkları için ayrıca manevi tazminat talep edebilir.

5. Zamanaşımı Süreleri

• Yaralanmalı ve sadece maddi hasarlı kazalar: Kaza tarihinden itibaren 2 yıl içinde tazminat davası açılmalıdır.

• Ölümlü kazalar: Esas zamanaşımı 2 yıl olup, ceza zamanaşımı olarak 15 yıllık hak düşürücü süre mevcuttur. Tüm mağdurların hak kaybına uğramaması için sürelere dikkat etmek gerekir.

6. Başvuru Süreci ve Hukuki Adımlar

1. Sigorta Şirketine Bildirim: Kaza tespit tutanağı ve sağlık raporları ile birlikte zorunlu mali sorumluluk sigortasına başvurulur.

2. Delillerin Toplanması: Kaza raporu, fotoğraf, tanık beyanları, mali ve tıbbi belgeler dosyaya eklenir.

3. Hukuki Danışmanlık ve Dava Açılması: Süre aşımına uğramadan, yetkili yerde dava açılır; talep kalemleri gerekçeli olarak mahkemeye sunulur.

7. Sonuç ve Öneriler

• Haklarınızın eksiksiz korunması için uzman bir avukattan destek alın.

• Zamanaşımı ve prosedürlere uymak için kaza tarihinden sonra derhal harekete geçin.

• Tüm iletişim ve belgelerin yazılı olması, ileride hak kaybını önler.

• Uzlaşma imkânlarını değerlendirin; gerekirse adli süreçten geri adım atmadan hak talebinizi sürdürün.

• Belgelerin birer suretini muhafaza ederek güvenli bir dosyalama sistemi oluşturun.