Araç Değer Kaybı Hesaplama 2024
Yargıtay uygulamasına baktığımızda değer düşüklüğünün hesaplaması ilk başlarda aracın kaza sonucunda gerçek anlamda kaybettiği değer üzerine odaklanmıştır. Şöyle ki kaza öncesinde 150.000,00TL piyasa değeri olan araç kaza sonrasında sahibinden – arabam gibi ikinci el araç piyasasını yansıtan web sitelerinde 130.000,00TL üzerinden satıldığı tespit edildiğinde 20.000,00TL’lik bir değer kaybı olduğu kabul edilmiştir. Ancak bu yöntem bugün kullanılmamaktadır.
Serbest piyasa ekonomisinde elinde ciddi bir sermaye bulunduran sigorta şirketleri; bilimsellik, objektiflik, hukukilik gibi kavramları öne sürerek Hazine Müsteşarlığı’na baskıda bulunarak araç değer kaybı hesaplama formülü olarak ifade ettiğimiz kilometre, parça değişimi, onarımı, parça cinsi, araç rayiç fiyatı gibi değişkenleri dikkate alan bir hesaplama sistemi oluşturulmuştur. Oluşturulan bu sistem ile ne yazık ki mağdurların gerçek zararı tazmin edilememektedir.
Formülün çalışma mantığına göre sökülüp takılabilir parça olarak adlandırılan aracın plastik tampon aksamı, camları, mekanik motor aksamı gibi bölümlerinde oluşan hasar ve onarımlar araç değer kaybı hesaplamasında yok sayılmaktadır.
Ancak aracın metal kaporta iskeletinde gerçekleşen hasarlardan değer kaybı alınabilmektedir. Örneğin aracınızda 40.000TL’lik bir hasar onarım maliyeti ortaya çıkmış olsun eğer zarar görüp tamir edilen parçalarınız plastik ön tampon, yan aynalar, ön farlar vs. ise değer kaybı tazminatı almanız mümkün görünmemektedir.
Araç değer kaybı hesaplamasında aşağıdaki unsurlar dikkate alınır:
- Aracınızın marka ve modeli
- Aracınızın üretim tarihi
- Aracınızın trafiğe çıkış tarihi
- Aracınızın kaza anındaki kilometresi
- Aracınızın kaza tarihi itibariyle muadillerinin ikinci el piyasasındaki rayiç değeri
- Aracınızın hasar geçmişi ve niteliği
- Aracınızın boyanan / değişen parçaları dikkate alınarak hesaplanır.
Kimi kara araçları alanında çalışan eksperler ve kimi meslektaşlarımız araç değer kaybının hesaplanmasına yönelik olarak bir tablo veya exel paylaşsa da bu çok doğru bir yaklaşım olmayacaktır.
Resmi Gazete’de 20 Mart 2020 tarihinde Hazine Müsteşarlığı tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar yayınlanmıştır. Bu yeni düzenlemeye göre hesaplama aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır ?
Baz Değer Kaybı = Aracın Rayiç Değeri x %19
Total Değer Kaybı = Baz Değer Kaybı x Hasar Boyutlu Katsayısı x Araç Kullanılmışlık düzeyi (Km) Katsayısı
| Kod |
Hasar Boyutu |
Katsayı |
| A1 |
Büyük Hasar |
0.90 |
| A2 |
Orta Hasar |
0.75 |
| A3 |
Küçük Hasar |
0.50 |
| A4 |
Basit Hasar |
0.25 |
| Kullanılmışlık Düzeyi (Km) |
Katsayı |
| 0 – 14.999 |
0.90 |
| 15.000 – 29.999 |
0.80 |
| 30.000 – 44.999 |
0.60 |
| 45.000 – 59.999 |
0.40 |
| 60.000 – 74.999 |
0.30 |
| 75.000 – 149.999 |
0.20 |
| 150.000 ve üzeri |
0.10 |
Hasar Büyüklüğü Tanımları
| Kod |
Piyasa Değeri0 – 75.000 TL |
Piyasa Değeri75.001-150.000 TL |
Piyasa Değeri150.001-300.000 TL |
Piyasa Değeri 300.001 TL Araç ve Üzeri Araçlar |
| A1 |
%25.01 ve üzeri |
%20.01 ve üzeri |
%20.01 ve üzeri |
%20.01 ve üzeri |
| A2 |
%15.01-%25 |
%12.01-%20 |
%10.01 -%20 |
%8.01 -%20 |
| A3 |
%5.01-%15 |
%4,01-%12 |
%3.01-%10 |
%2,01-%8 |
| A4 |
% 5’e kadar |
%4’e kadar |
%3’e kadar |
%2’e kadar |